رویکرد میرزا آقا تبریزی در تلفیق سنت های نمایش ایرانی و تئاتر غربی– پروژه عملی: کارگردانی نمایشی «حکومت زمان خان بروجردی»

میرزاآقا تبریزی، نخستین نویسنده فارسی زبان ایران است که دست به نگارش نمایشنامه می زند. تبریزی به عنوان یک روشنفکر عصر قاجار، همچون سایر روشنفکران حوزه های دیگر، برای ارتباط بهتر با مردم ناآگاه، و معرفی پدیده ایی مدرن، دست به تلفیق دو عنصر سنت و مدرنیته می زند. بدین ترتیب تبریزی در نوشتن نخستین نمایشنامه های فارسی از یک استراتژی برخوردار است که شامل تلفیق تکنیکهایی از نمایش ایرانی با تاتر غربی است که ما این استراتژی را، گفتمان تلفیق می خوانیم. منشا شناخت تبریزی از تاتر غربی، میرزا فتحعلی آخوندزاده نمایشنامه نویس ترک زبان است، تاثیرات آخوندزاده بر تبریزی به دو شاخه تقسیم می گردد، در گام نخست آخوندزاده، تبریزی را متوجه وضعیت عقب افتاده و رو به انحطاط دولت و ملت ایران می کند و در مرحله? بعد، به عنوان یک راهکار، هنر تاتر کلاسیک غرب را به تبریزی معرفی می نماید. از سوی دیگر، تبریزی در نگارش نمایشنامه هایش، از بخشی از نمایشهای ایرانی نیز سود می برد که حاوی اندیشه? جدیدند، این نمایشها که ما آنان را عامیانه و سرگرم کننده می نامیم، در چهار گونه? مهم نمایش سرگرم کننده? عصر قاجار، به نامهای بقال بازی، تخت حوضی، نقالی و خیمه شب بازی تعریف می گردند. در پردازش نمایشنامه های تبریزی در می یابیم که طرح مضامین سیاسی، بازتاب انسان معاصر و تعریف ارزشهای جدیدش و همچنین تکنیکهای تاتر روایی، داستان گویی، نمایش در نمایش، تعدد صحنه ها و فشرده سازی زمان و زبان عامیانه، همگی ریشه در یکی از چهار نوع نمایش سرگرم کننده ایرانی دارند.